Metula’da Bulunan Sınır Taşı Kayıp Köylerin İsimlerini Ortaya Çıkardı!
İsrail’in Metula şehrinde keşfedilen 1.720 yıllık Roma sınır taşı, iki kayıp köyün adını ortaya çıkardı.
Kudüs İbrani Üniversitesi ve uluslararası arkeologlardan oluşan bir ekip, Kuzey İsrail’deki Metula yakınlarındaki Tel Abel Beth Maacah kazısında 1.720 yıllık nadir bir Roma sınır taşı ortaya çıkardı.
Yunanca yazılmış bazalt levha, imparatorluğun iki kıdemli imparator Augusti ve iki kıdemsiz meslektaşı Caesares tarafından yönetildiği Tetrarşi döneminde (MS 293-306) Roma İmparatorluğu’nun idari organizasyonuna dair çok nadir bir bakış açısı sağlıyor.
Yazıt şu şekildedir: “Augusti Diocletian ve Maximian ile Sezar Constantius ve Maximian, Tirathas ve Golgol yerleşimlerinin tarlalarının sınırlarını belirleyen bu taşın yerleştirilmesini emrettiler. Basiliakos’un gözetimi altında yapıldı.”
Bilim insanları, yazıtın iki yeni köy ismi, Tirathas ve Golgol’u tanıttığını ve ilk kez imparatorluk vergi memuru Basiliakos’tan bahsettiğini belirtmişlerdir.
Bu taş, Memlük dönemindeki bir yapıda yeniden kullanıldıktan sonra mezar örtüsü olarak yeniden işlevlendirildi.
İkincil kullanımına rağmen iyi korunmuş durumda ve 101 santimetre yüksekliğinde. Bilim insanlarına göre, asıl amacı, İmparator Diocletian’ın vergilendirmeyi standartlaştırmayı ve toprak mülkiyeti konusunda netlik sağlamayı amaçlayan reformlarının bir parçası olarak köyler arasındaki tarım sınırlarını belirlemekti.
Yazıtta adı geçen Tiratha ve Golgol köyleri, 19. yüzyılda Batı Filistin’de yapılan yüzey araştırmalarında kaydedilen yerlerle özdeşleştiriliyor; taş üzerindeki varlıkları, Roma idari kontrolünün kuzey Hula Vadisi’ndeki kapsamını kanıtlıyor; burada 20’den fazla benzer sınır taşı bulunmuş durumda.
Bölgedeki bu tür belirteçlerin yoğunluğu, Roma İmparatorluğu’nun bölgeye, özellikle küçük bağımsız toprak sahiplerinin bölgelerine ayrıntılı bir idari kontrol mekanizması getirdiğini düşündürmektedir. Bu tür reformlar vergilendirme mekanizmasını kolaylaştırdı ve bu bölgeye istikrar getirdi ancak aynı zamanda kırsal nüfus üzerinde ekonomik baskı oluşturdu. Bu reformlar nedeniyle yerel nüfus zarar gördü, bu dönemde Celile’de derlenen Kudüs Talmud’unda da doğrulandığı gibi.
Tel Abel Beth Maacah’daki kazı, Hebrew Üniversitesi Arkeoloji Enstitüsü’nden Profesörler Naama Yahalom-Mack ve Nava Panitz-Cohen ile Azusa Pacific Üniversitesi’nden Profesör Robert Mullins’in yönetiminde yürütülüyor. Bir Demir Çağı kalesinin tepesinde bulunan alan, çeşitli dönemlere ait eserler ortaya çıkardı.
Diocletian tarafından kurulan Roma Tetrarşisi, imparatorluğun büyüyen büyüklüğüne ve karmaşıklığına verdiği yanıttı. Sistem, yönetimi dört yönetici arasında bölerek, arazi mülkiyetini düzenlemenin bir yolu olarak sınır taşlarının oluşturulmasını içeren mali ve bölgesel reformları uygulamaya çalıştı.
Bulgular Filistin Keşif Dergisi’nde yayımlandı ve keşfin Roma Yakın Doğu’sunun tarihi coğrafyası ve sosyoekonomik tarihi açısından önemini bir kez daha ortaya koydu.
Kaynak: Archaeology Magazin
