Çin’de 10 Bin Yıl Önce Pirinç Birası İçiliyordu!

Çin’in Shangshan bölgesinde yapılan araştırmalarda 9 ila 10 bin yıl öncesine ait pirinç birasına dair izler bulundu.

Antik Çin’in Aşağı Yangzi bölgesindeki Shangshan kültürü, pirinç evcilleştirme ve erken alkol fermantasyonunun kökenlerini anlamak için merkezi bir öneme sahip. Bu sorunları ele almak için araştırmacılar, yaklaşık 10.000 ila 9.000 yıl öncesine dayanan Shangshan bölgesinin erken evresinden kalma eserleri incelediler.

Çanak çömlek kaplarla ilişkili fitolitler, nişasta granülleri ve mantarlar da dahil olmak üzere mikroskobik kalıntıları analiz ederek, Shangshan halkının pirinci yalnızca temel gıda olarak değil, aynı zamanda fermente içeceklerin demlenmesinde hammadde olarak kullandığını gösteren kanıtlar buldular ve bu, Doğu Asya’da bilinen en eski alkol fermantasyon tekniğini işaret ediyor.

Pirincin evcilleştirilmesinin kökenleri son yıllarda kapsamlı arkeolojik inceleme ve tartışmaya konu olmuştur.

Arkeologlar, mevcut verilere dayanarak, pirincin evcilleştirilmesinin en erken aşamalarının Çin’in Aşağı ve Orta Yangzi Nehri bölgesinde gerçekleştiği konusunda genel olarak hemfikirdir.

Zhejiang’daki Shangshan kültürü, pirincin erken evcilleştirildiği bölgeyi temsil ediyor.

Pirincin evcilleştirilme derecesi hala araştırılmaktaysa da, son çalışmalar bu sürecin erken başladığını gösteriyor.

Zhejiang İl Kültür Eserleri ve Arkeoloji Enstitüsü’nden Profesör Leping Jiang ve meslektaşları, yeni bir çalışmada, erken Shangshan pirinç sömürüsü ve alkol üretimi sürecinde önemli rol oynamış olabilecek maddi ve sosyal mekanizmalarla ilgili konuları ele aldı.

Mikrofosil kalıntıları analiz edildi

Araştırmacılar, Shangshan sahasının en erken evresine ait çanak çömleklerle ilişkili mikrofosil kalıntılarını analiz ettiler.

Profesör Jiang, “Bu çanak çömlek parçaları, fermantasyon, servis, depolama, pişirme ve işleme gibi çeşitli kap tipleriyle ilişkilendirilmiştir. Çömleklerin iç yüzeylerinden alınan kalıntıların yanı sıra çömlek kili ve çevresindeki kültürel tabaka tortularından mikrofosil çıkarımı ve analizi gerçekleştirdik.” dedi.

Stanford Üniversitesi’nden Profesör Li Liu, “Fitolitler, nişasta granülleri ve mantarları tanımlamaya odaklandık. Bu, çanak çömleğin kullanım alanları ve alanda kullanılan gıda işleme yöntemleri hakkında bilgi sağlıyor” dedi.

Fitolitlerin analizi, kalıntılarda ve çömlekçi kilinde önemli miktarda evcil pirinç fitolitinin varlığını ortaya koydu.

Çin Bilimler Akademisi Jeoloji ve Jeofizik Enstitüsü’nde araştırmacı olan Profesör Jianping Zhang, “Bu kanıtlar, pirincin Şanghay halkı için temel bir bitki kaynağı olduğunu gösteriyor” dedi.

“Ayrıca pirinç kabuklarının ve yapraklarının çanak çömlek üretiminde kullanıldığına dair kanıtlar da var ve bu da pirincin Şangşan kültüründeki önemli rolünü daha da kanıtlıyor.”

Araştırmacılar çömlek kalıntılarında pirinç, Eyüp’ün gözyaşları, ahır otu, Triticeae, meşe palamudu ve zambak gibi çeşitli nişasta granülleri buldular.

Nişasta granüllerinin çoğunda fermantasyon süreçlerinin karakteristiği olan enzimatik bozunma ve jelatinleşme belirtileri görüldü.

Bilim insanları ayrıca Monascus küfleri ve maya hücreleri de dahil olmak üzere bol miktarda mantar elementi keşfettiler; bunlardan bazıları fermantasyona özgü gelişim aşamaları gösteriyordu.

Bu mantarlar, Çin’de hongqujiu (kırmızı maya pirinç şarabı) üretiminde kullanılanlar gibi geleneksel bira yapım yöntemlerinde kullanılan qu başlatıcılarla yakından ilişkilidir.

Ekip, Monascus ve maya kalıntılarının farklı çanak çömlek tiplerindeki dağılımını analiz ederek, küresel kavanozlarda, pişirme kabı ve işleme havuzuna kıyasla daha yüksek konsantrasyonlar gözlemledi.

Bu dağılım, kap tiplerinin belirli işlevlerle yakından ilişkili olduğunu, küresel kavanozların özellikle alkol fermantasyonu için üretildiğini göstermektedir.

Bulgular, Shangshan halkının pirinç evcilleştirmenin erken evrelerinde geniş spektrumlu geçim stratejileri uyguladığını ve pirinçten elde edilen alkollü içecekleri hazırlamak için özellikle küresel kavanozlar olmak üzere çömlek kaplar kullandığını göstermektedir.

Fermantasyon teknolojisi gelişti

Bu bira yapım teknolojisinin erken Shangshan kültüründe ortaya çıkışı, pirincin evcilleştirilmesi ve erken Holosen’in sıcak ve nemli iklimiyle yakından bağlantılıydı.

Profesör Liu, “Evcilleştirilmiş pirinç, fermantasyon için istikrarlı bir kaynak sağladı; elverişli iklim koşulları ise filamentli mantarların büyümesine dayanan qu-tabanlı fermantasyon teknolojisinin gelişimini destekledi” dedi.

Yazarlar, topraktan gelebilecek olası kontaminasyonu elemek için tortu kontrol örneklerini analiz ettiler ve bu örneklerde çanak çömlek kalıntılarına kıyasla önemli ölçüde daha az nişasta ve mantar kalıntısı olduğunu ortaya koydular.

Bu bulgu, kalıntıların doğrudan fermantasyon aktiviteleriyle ilişkili olduğu sonucunu desteklemektedir.

Pirinç, Monascus ve maya kullanılarak yapılan modern fermantasyon deneyleri, Shangshan çanak çömleğinde tanımlanan mantar kalıntılarıyla morfolojik tutarlılığı göstererek bulguları daha da doğruladı.

Profesör Liu, “Bu alkollü içecekler muhtemelen törensel şölenlerde önemli bir rol oynamış ve Neolitik Çin’de pirincin yoğun kullanımı ve yaygın yetiştirilmesinin arkasındaki potansiyel itici güç olarak ritüel önemini vurgulamıştır” dedi.

“Shangshan’daki pirinç alkolü fermantasyonuna dair kanıtlar, bu teknolojinin Doğu Asya’da bilinen en erken örneğini temsil ediyor ve Çin’de erken Holosen döneminde pirinç evcilleştirilmesi, alkollü içecek üretimi ve sosyal oluşum arasındaki karmaşık etkileşime dair yeni bakış açıları sunuyor.”

Kaynak: 
SCI News