Cordoba Tarihi Şehir Merkezi
Avrupa’nın İber Yarımadası’nda bulunan İspanya’nın Endülüs bölgesinde yer alan Cordoba Tarihi Şehir Merkezi, UNESCO tarafından 1984 yılında Dünya Mirası alanı olarak ilan edilmiştir.
Cordoba, Endülüs’ün güney İspanya bölgesinde bir şehir ve Cordoba eyaletinin başkentidir. Orta Çağ’da önemli bir Roma şehri ve önemli bir İslam merkeziydi. En çok, MS 784’ten kalma, sütunlu bir ibadethane ve eski Bizans mozaikleri içeren devasa bir cami olan La Mezquita ile tanınır. 1236’da Katolik kilisesi olduktan sonra, 17. yüzyılda Rönesans tarzı bir nef eklendi. Cordoba Tarihi Merkezi, Cordoba Halifeliği’nin (929-1031) son derece önemli bir tanığıdır: 300 cami ve sayısız sarayı içinde barındırdığı söylenen bu şehir, Konstantinopolis ve Bağdat’ın rakibiydi.
Cordoba Hakkında
MÖ 2. yüzyılda Romalılar tarafından, Baetica’nın başkenti olan Tartesic Corduba yakınlarında kurulan Cordoba, Augustus döneminde büyük önem kazandı. 8. yüzyılda Şam’a bağlı emirliğin başkenti oldu. 929’da, Abderraman III, burayı bağımsız Halifeliğin merkezi olarak kurdu. Cordoba’nın en büyük ihtişam dönemi, Mağribi fethinden sonra 8. yüzyılda başladı. Bu dönemde Konstantinopolis, Şam ve Bağdat’ın ihtişamıyla rekabet edebilecek 300’e yakın cami ve sayısız saray ve kamu binası inşa edildi. 13. yüzyılda, III. Ferdinand döneminde, Cordoba’nın Büyük Camii bir katedrale dönüştürüldü ve özellikle Alcazar de los Reyes Cristianos ve Torre Foraleza de la Calahorra olmak üzere yeni savunma yapıları inşa edildi.
Şehir, genişliği ve planı, orada var olan farklı kültürlerin yaşayan bir ifadesi olarak tarihi önemi ve nehirle ilişkisi nedeniyle olağanüstü değere sahip tarihi bir topluluktur. Güney ile “meseta” arasında zorunlu bir geçişi temsil ediyordu ve dağlardan ve kırsaldan gelen madencilik ve tarım ürünlerinin ihraç edildiği önemli bir limandı.
Cordoba Tarihi Şehir Merkezi
Cordoba Tarihi Şehir Merkezi artık Büyük Cami’yi çevreleyen sokakları ve bunlara açılan tüm arazileri, cami-katedralin etrafındaki tüm ev bloklarıyla birlikte kapsıyor. Bu alan güneyde Guada Iquivir Nehri’nin diğer kıyısına (Roma köprüsü ve Calahorra’yı da içerecek şekilde), doğuda Calle San Fernando’ya, kuzeyde ticari merkezin sınırına ve batıda AIcázar de los Reyes Cristianos ve San Basilio mahallesini de içine alacak şekilde uzanıyor.
Cordoba Tarihi Merkezi, Cami için mükemmel bir kentsel ve peyzaj ortamı yaratıyor. Farklı kültürel grupların -Romalılar, Vizigotlar, İslam, Yahudilik ve Hristiyanlar- binlerce yıllık işgalini yansıtır ve hepsi bir iz bırakmıştır. Bu alan, Roma döneminde ulaşılan kentsel ve mimari karmaşıklığı ve 8. ve 10. yüzyıllar arasında Batı dünyasında ana kentsel ve kültürel odağı temsil eden büyük İslam şehrinin ihtişamını yansıtır. Anıtsal zenginliği ve benzersiz konut mimarisi öne çıkar. Hala birçok ata evi ve geleneksel ev bulunmaktadır. İç avluların etrafına inşa edilen ortak evler (casa-patio), Kordoba evlerinin en iyi örneğidir. Endülüs dokunuşlu Roma kökenlidirler ve günlük yaşamda su ve bitkilerin varlığını artırırlar.
Cordoba’da Gezilecek Yerler
Cordoba Ulu Camii, büyüklüğü ve tavanlarının yüksekliğinin cesurluğu nedeniyle benzersiz bir sanatsal başarıyı temsil eder. Cordoba Halifeliğinin yeri doldurulamaz bir kanıtıdır ve İslam dini mimarisinin en sembolik anıtıdır. Mekke’deki Kutsal Cami’den sonra yüzey alanı bakımından ikinci büyük camiydi, daha önce sadece Sultanahmet Camii (İstanbul, 1588) ulaşıyordu ve Batı’da İslam’ın varlığına tanıklık eden çok sıra dışı bir cami türüydü. Cordoba Ulu Camii de 19. yüzyıldaki neo-Mağribi tarzında olduğu gibi 8. yüzyıldan beri Batı İslam sanatı üzerinde çok etkiliydi. Cordoba mimari açısından, 8. yüzyıldan beri hem Arap hem de Hristiyan kültürlerini etkileyen yapı teknikleri için bir test alanı temsil etti. Doğu ve Batı’nın birçok sanatsal değerini bir araya getiren ve çatıyı desteklemek için çift kemer kullanımı gibi İslam dini mimarisinde daha önce duyulmamış unsurları içeren mimari bir melezdir. Bunun doğrudan öncüleri Merida’daki Los Milagros (Mucizeler) Su Kemeri’nde bulunabilir.
